Κύριε Mαραθεύτη, πείτε μας με λίγα λόγια για την σταδιοδρομία σας στην Ιατρική και στην νευροχειρουργική ειδικότερα.

– Πρώτα απ’ όλα, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνετε, φιλοξενώντας μια συνέντευξή μου στην εφημερίδα σας. Όσο για το βιογραφικό μου μπορείτε να το διαβάσετε εκτενώς στην ιστοσελίδα www.maratheftis.gr , μαζί με μια σειρά από χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη σύγχρονη νευροχειρουργική.

Εν τάχει, γεννήθηκα στον Πειραιά το 1970, αποφοίτησα από την Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ολοκλήρωσα την ειδικότητα στην Νευροχειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Θεραπευτήριο Ευαγγελισμός. Κατά την ειδικότητά μου εργάστηκα στενά με τον Καθηγητή κ. Δαμιανό Σακά, ο οποίος με ενέπνευσε και ενθάρρυνε την εξειδίκευσή μου στη Λειτουργική Νευροχειρουργική.

Έπειτα εργάστηκα για περίπου δυο χρόνια στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Cardiff, UK όπου υπήρξα ο άμεσος συνεργάτης του διάσημου Βρετανού νευροχειρουργού Brian Simpson. Εκεί εξειδικεύτηκα στην Νευροχειρουργική Αντιμετώπιση του Χρόνιου Πόνου (σπαστικότητα, σύνδρομα χρόνιου πόνου, χειρουργική αντιμετώπιση φαρμακοανθεκτικής κατάθλιψης, εμφύτευση διεγερτών νωτιαίου μυελού). Έπειτα έγινα Clinical Fellow στο τμήμα Σπονδυλικής Στήλης του ιδίου νοσοκομείου, με περιοχή ευθύνης ολόκληρη την Ουαλία. Εργάστηκα εκεί για έναν ακόμη χρόνο και μετά επέστρεψα στην Ελλάδα. Εδώ και ένα χρόνο έχω αναλάβει το Παιδονευροχειρουργικό Τμήμα της Ευρωκλινικής Παίδων και είμαι συνεργάτης της Ευρωκλινικής Αθηνών. Παράλληλα ασχολήθηκα με την έρευνα στο πεδίο της μικροδιύλισης του εγκεφάλου, έναν τομέα με δυναμική στην έρευνα αντιμετώπισης της ισχαιμίας και του εγκεφαλικού οιδήματος που προκαλούν παθήσεις όπως οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια.

Ο χρόνιος πόνος στη σπονδυλική στήλη ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους στους οποίους συχνά δεν διαπιστώνεται κανένα αίτιο πόνου παρ’όλο τον απαραίτητο κλινικό και απεικονιστικό έλεγχο. Υπάρχουν πιο εξειδικευμένες διαγνωστικές και θεραπείες;

– Δυστυχώς σε πολλούς ασθενείς που βασανίζονται από χρόνιο πόνο στη σπονδυλική στήλη, δηλαδή πόνο για περισσότερους από 3 μήνες, οι συνήθεις απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφίες, αξονική και μαγνητική τομογραφία, στις οποίες υποβάλλονται οι περισσότεροι ασθενείς, μπορεί να μη δείξουν κάποια ουσιαστική αιτία. Πολλές φορές υπάρχει μια μικρή κήλη δίσκου που μπορεί να προκαλεί το πρόβλημα, αλλά δεν υπάρχει βεβαιότητα που να δικαιολογεί μια χειρουργική επέμβαση και τα συντηρητικά μέτρα δεν ανακουφίζουν το πρόβλημα. Στις περιπτώσεις αυτές ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε μια ειδική εξέταση που ονομάζεται “δισκογραφία” (discography). Υπό τοπική αναισθησία και με ακτινοσκοπική καθοδήγηση, χορηγούμε μικρή ποσότητα ειδικού υγρού μέσα στον ύποπτο δίσκο. Αν τα συμπτώματα του ασθενούς αναπαραχθούν με τον χειρισμό αυτό, τότε θεωρούμε θετική τη δοκιμασία και προχωρούμε σε επεμβατική θεραπεία. Σε άλλες περιπτώσεις, υπάρχει πόνος στην κίνηση της μέσης ή του αυχένα, χωρίς πάλι η μαγνητική τομογραφία να αναδεικνύει κάτι ιδιαίτερο. Αν όμως υπάρχει ικανού βαθμού οστεοαρθρίτιδα των μεσοσπονδύλιων αρθρώσεων μπορούμε να προτείνουμε στον ασθενή μια διήθηση του αρθρικού θυλάκου με μακράς διάρκειας τοπικό αναισθητικό και στεροειδές. Η δοκιμασία αυτή μπορεί να αποδείξει την προέλευση του πόνου και να ανακουφίσει σημαντικά τον πόνο. Έπειτα μπορεί να γίνει και θερμοπηξία με ραδιοσυχνότητες στην πάσχουσα άρθρωση για πιο μόνιμη ανακούφιση. Ακόμη κι η διήθηση νευρικής ρίζας σε όλες τις μοίρες της σπονδυλικής στήλης (αυχενική, θωρακική, οσφυική) μπορεί να ανακουφίσει συμπτώματα, να βοηθήσει στην οριστική διάγνωση και να αποτρέψει ανώφελες χειρουργικές επεμβάσεις. Ο συνδυασμός της με μια εξέταση που λέγεται “ριζογραφία” βοηθά στη σωστή εντόπιση του αιτίου του πόνου. Όλες αυτές οι ήπιες παρεμβάσεις γίνονται με τοπική αναισθησία και απαιτούν ολιγόωρη παραμονή στο νοσοκομείο, με άμεση κινητοποίηση του ασθενούς. Έχει αποδειχθεί ότι προσφέρουν σημαντική βοήθεια και μείωση της μακροχρόνιας χρήσης αναλγητικών από τους ασθενείς.

Τι δυνατότητες προσφέρει η σύγχρονη νευροχειρουργική που μπορούν να απαλύνουν τον πόνο των ασθενών σε περιπτώσεις που η φαρμακευτική θεραπεία είτε απέτυχε, είτε δεν ενδείκνυται;

– Στην περίπτωση αυτή υπόκεινται δυστυχώς πάρα πολλοί ασθενείς. Αν μιλάμε για τον λεγόμενο νευροπαθητικό πόνο (πόνος που οφείλεται στα ίδια τα νεύρα), προέχει η σωστή διάγνωση του αιτίου. Δυστυχώς πολλοί ασθενείς έχουν υποβληθεί σε αποτυχημένες επεμβάσεις (failed back/failed neck pain syndrome) και πονούν ενώ οι απεικονιστικές εξετάσεις δεν δείχνουν αίτιο που μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά, όπως μια σπονδυλολίσθηση για παράδειγμα.

Μπορεί επίσης να πάσχουν από το λεγόμενο σύνθετο σύνδρομο περιοχικού πόνου (complex regional pain syndrome). Στις περιπτώσεις αυτές, οι 2 στους 3 ασθενείς μπορούν να ωφεληθούν με την εμφύτευση ενός διεγέρτη του νωτιαίου μυελού, μια επέμβαση που θέτει ένα σύστημα ήπιας ηλεκτρικής διέγερσης και ουσιαστικά “παραπλάνησης” των οδών του πόνου, ανακουφίζοντας αισθητά τους ασθενείς. Έτσι δεν χρειάζεται μετά να λαμβάνουν ποσότητες φαρμάκων που συχνά επηρεάζουν τις καθημερινές δραστηριότητές τους, λόγω καταστολής ή άλλων παρενεργειών που προκαλούν. Έχει αποδειχθεί ότι η θεραπεία αυτή συμφέρει και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και για τη μείωση του κόστους θεραπείας τους και για τη μείωση των χαμένων ωρών εργασίας τους. Με τη μείωση του πόνου αλλάζει τελείως η ζωή των ασθενών αυτών και μπορούν έπειτα και να κινητοποιηθούν, να κάνουν φυσιοθεραπείες, να αθληθούν, να χάσουν περιττό βάρος και να χαρούν τη ζωή τους.

Πόσο ψυχοσωματικά πιστεύετε πως είναι τα διάφορα προβλήματα της σπονδυλικής στήλης;

– Συνήθως ο πόνος είναι σύνθετο φαινόμενο. Δεν υπάρχει καμιά πλήρως αντικειμενική κλίμακα μέτρησής του (όπως θα μετρούσαμε πχ το νάτριο στο αίμα) και, σε αντίθεση με τις άλλες αισθήσεις όπως πχ η όσφρηση, όσο παρατείνεται το ερέθισμα δεν γίνεται λιγότερο, αλλά περισσότερο αισθητό. Ο λεγόμενος ουδός του πόνου μειώνεται, όσο το επώδυνο ερέθισμα παραμένει. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος συναισθηματικής επιβάρυνσης-πόνου-περαιτέρω επιβάρυνσης που μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη, άρα περαιτέρω άμβλυνση της προσπάθειας για θεραπεία.

Είναι επίσης γνωστό ότι άτομα που δεν είναι ικανοποιημένα από το επάγγελμά τους παρουσιάζουν ψηλότερα ποσοστά οσφυαλγίας και χειρότερη ανταπόκριση στις θεραπείες. Το κάπνισμα, η αύξηση του σωματικού βάρους, η απόσυρση από τις κοινωνικές δραστηριότητες είναι πρόσθετοι παράγοντες που επιδεινώνουν τη συνολική εικόνα. Άρα πρέπει οι γιατροί να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα αυτά με έναν σφαιρικό τρόπο και να μην εστιάζουμε μόνο στο ενδεχόμενο ανατομικό υπόβαθρο μιας δισκοκήλης. Σε μια πρόσφατη έρευνα αναγνωρίστηκε ένας παρόμοιος ρόλος με το placebo, όχι από τη χορήγηση φαρμάκων αλλά από τη θετική επιρροή του ιδίου του γιατρού προς τους ασθενείς. Έχει τεράστια σημασία ο τρόπος προσέγγισης του ασθενούς και νομίζω ότι έχετε απόλυτο δίκιο να συσχετίζετε τους παράγοντες αυτούς.

Σαν χειρουργός φαντάζομαι πως η επιλογή σας είναι βεβαίως το χειρουργείο, εκτός από αυτό υπάρχουν συντηρητικά μέσα για να βελτιώσετε τις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης;

– Οι παλιοί χειρουργοί έλεγαν ότι ο καλύτερος χειρουργός είναι αυτός που ξέρει πότε να μη χειρουργεί. Θέλουμε να αντιμετωπίζουμε επεμβατικά τους ασθενείς μας, αλλά η επιτυχία μιας επέμβασης, πέραν της σωστής τεχνικής, εξαρτάται από το αν έχουν τηρηθεί οι ενδείξεις για την εκτέλεσή της. Κάθε χρόνο, ιδίως στο πεδίο της χειρουργικής της σπονδυλικής στήλης, οι ενδείξεις τροποποιούνται, τα εμφυτεύσιμα υλικά εκσυγχρονίζονται, και όποιος δεν ενημερώνεται διαρκώς και δεν τροποποιεί τις ενδείξεις του ανάλογα, παύει να είναι αποτελεσματικός.

Υπάρχει μια σαφής τάση για λιγότερο επεμβατικές πράξεις και θα αναφέρω εδώ όχι μόνο τις διηθήσεις και τις θερμοπηξίες που σας ανέφερα νωρίτερα, αλλά και την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, με χρήση μικροσκοπίου ή ενδοσκοπίου, που διευρύνουν τις χειρουργικές ενδείξεις και επιτρέπουν πχ μια σπονδυλοδεσία να γίνει σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με κινητοποίηση εντός 24 ωρών, με ελάχιστη απώλεια αίματος και μείωση του χρόνου νοσηλείας.

Ωστόσο, εναλλακτικές θεραπείες υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα. Ο βελονισμός για παράδειγμα, έχει αποδεδειγμένα, με έγκυρες μελέτες, σαφή θέση στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, σε αντίθεση με άλλες μεθόδους όπως η χειροπρακτική, που αποδεδειγμένα δε βοηθούν. Ξέρετε, στην οσφυαλγία, το 90% των ασθενών θα ξεπεράσουν το πρόβλημά τους ακόμη και χωρίς καμία θεραπεία. Έτσι δίνεται χώρος σε ανώφελες θεραπείες να επιβιώνουν αφού έχουν εφαρμοστεί σε ασθενείς που θα βελτιώνονταν ούτως ή άλλως.

Εκτός από το βελονισμό, η επανατροφοδότηση (biofeedback), το TENS, η φυσιοθεραπεία με τις κατάλληλες ενδείξεις, η τροποποίηση των καθημερινών συνηθειών ζωής, μπορούν να έχουν θεαματικά αποτελέσματα και να βοηθήσουν τους ασθενείς να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους με μη επεμβατικές μεθόδους.

Τι ποσοστό επιτυχίας έχετε στις διάφορες χειρουργικές αποκαταστάσεις και ποια νόσος της σπονδυλικής στήλης αντιμετωπίζεται με τον καλύτερο τρόπο χειρουργικά;

– Όταν μια χειρουργική επέμβαση έχει τις κατάλληλες ενδείξεις, δηλαδή γίνεται στους ασθενείς που την χρειάζονται, τότε τα ποσοστά επιτυχίας είναι πολύ υψηλά. Για παράδειγμα, ένας νέος ασθενής με δισκοκήλη στον αυχένα ή την οσφυική μοίρα, ο οποίος παρουσιάζει ριζιτικά συμπτώματα και δεν βελτιώνεται με συντηρητικά μέσα, τότε θα χειρουργηθεί με μικροδισκεκτομή, θα βγει από το νοσοκομείο σε 24 ώρες και θα αναρρώσει πλήρως από τα συμπτώματά του σε ποσοστό 95%. Αν όμως υποστεί μια επέμβαση πχ τοποθέτησης PLIF και σπονδυλοδεσίας για το ίδιο πρόβλημα στη μέση του, τότε θα ταλαιπωρηθεί άδικα και μπορεί να συνεχίσει να πονάει για πολύ καιρό. Αντίθετα όμως, αν έχει σπονδυλολίσθηση, τότε χρειάζεται σπονδυλοδεσία για να ανακουφιστεί. Τότε τα ποσοστά επιτυχίας είναι περίπου 75-80% για την οσφυική μοίρα και περίπου 90-95% για την αυχενική μοίρα.

Εκτός από τη χειρουργική τεχνική, σημαντικό ρόλο παίζει και η θέληση του ασθενούς να ακολουθήσει τις οδηγίες του γιατρού. Σε περίπτωση σπονδυλοδεσίας θα πρέπει να περιορίσει δραστικά το κάπνισμα, εφόσον καπνίζει, αλλιώς τα ποσοστά επιτυχίας μειώνονται γιατί η μικροκυκλοφορία που βοηθά στη σταθεροποίηση της επέμβασης και την ανάπτυξη οστικής γέφυρας είναι διαταραγμένη στους καπνιστές.

Η πρόοδος της εμβιομηχανικής, η εξέλιξη των υλικών που χρησιμοποιούνται στα εμφυτεύματα, η αποκρυστάλλωση των ενδείξεων συνεχώς ανεβάζουν τα ποσοστά επιτυχίας στις επεμβάσεις αυτές. Για παράδειγμα, στην αυχενική μοίρα, η εισαγωγή χρήσης των τεχνητών δίσκων για αντικατάσταση ενός κατεστραμμένου δίσκου, κυρίως σε νέα άτομα, επιτρέπει πλέον σχεδόν πλήρη λειτουργική αποκατάσταση και έχει θεαματικά αποτελέσματα όταν χρησιμοποιείται με τις σωστές ενδείξεις. Αντίθετα, στην οσφυική μοίρα, που οι φορτίσεις βάρους είναι μεγαλύτερες, οι τεχνητοί δίσκοι δεν έχουν φτάσει ακόμη στην τελειότητα που να δικαιολογεί τη διαδεδομένη χρήση τους.

Ποια η γνώμη σας για την χειροπρακτική και τη ομοιοπαθητική και για όλες τις άλλες εναλλακτικές θεραπείες;

– Δεν έχει τόση σημασία η προσωπική μου άποψη. Στη διεθνή βιβλιογραφία αξιολογούνται συνεχώς όλες οι μέθοδοι και δημοσιεύονται τα αποτελέσματα. Η χειροπρακτική αποδεικνύεται ότι δεν έχει στατιστικά σημαντική ένδειξη για χρήση στην σπονδυλική στήλη, άρα πρέπει να αποφεύγεται γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποβεί και επικίνδυνη. Επίσης η «δισκεκτομή» με laser, ή το IDET (διαδερμική ενδοδισκική ηλεκτροθεραπεία) είναι μέθοδοι που δοκιμάστηκαν και απέτυχαν. Άλλες εναλλακτικές μέθοδοι που βασίζονται σε βιοανάδραση, τροποποίηση του ρυθμού ζωής και άλλες τεχνικές χαλάρωσης και αυτοθεραπείας μπορεί να έχουν θετικά αποτελέσματα, αλλά η ιατρική παρακολούθηση δεν πρέπει να διακόπτεται, γιατί έχουν καταγραφεί περιπτώσεις όπου εξαιτίας αυτών των μεθόδων δεν αντιμετωπίστηκε το νευρολογικό πρόβλημα του ασθενούς (παράλυση νεύρου) με αποτέλεσμα μια μόνιμη νευρολογική βλάβη. Σας υπενθυμίζω ότι ακόμη κι ο καλύτερος νευροχειρουργός μπορεί να αποσυμπιέσει ένα νεύρο, αλλά δεν μπορεί να επιδιορθώσει ένα νεύρο, άρα αν συμβεί μόνιμη βλάβη, είναι πλέον αργά για οποιαδήποτε θεραπεία.

Μετά την χειρουργική επέμβαση, τι άλλες προσεγγίσεις θεραπευτικές χρησιμοποιείτε για να διατηρήσετε το οποιοδήποτε χειρουργικό αποτέλεσμα;

– Η χειρουργική επέμβαση σκοπό έχει να προστατεύσει τις νευρικές δομές, να αποκαταστήσει και σταθεροποιήσει τις ανατομικές δομές και να διασφαλίσει την λειτουργικότητα του πάσχοντος οργάνου. Στην περίπτωση της νευροτροποποίησης, όπως συμβαίνει στους διεγέρτες του νωτιαίου μυελού, βοηθά στον επαναπρογραμματισμό ενός νευρωνικού κυκλώματος, προς όφελος του ασθενούς. Μετά από την επέμβαση, ιδίως στη σπονδυλική στήλη, σειρά έχει η ενίσχυση του μυικού συστήματος ώστε να στηρίξει σωστά το ανανεωμένο οικοδόμημα, η εκπαίδευση του ασθενούς για να ανακτήσει σταδιακά πλήρως τις αρχικές δραστηριότητές του, ακόμη και να τις αναπτύξει περισσότερο από πριν, και η απώλεια σωματικού βάρους εφόσον χρειάζεται. Ίσως χρειαστεί και μια ήπια φαρμακευτική αγωγή (αντιφλεγμονώδη ή φάρμακα για το νευροπαθητικό πόνο), για ένα διάστημα. Σε έναν ασθενή που δεν πονά πια, είναι πιο εύκολο να συστήσεις πλέον να αθληθεί, να πάει στο κολυμβητήριο, να περπατάει περισσότερο, να βγαίνει από το σπίτι και να συναναστρέφεται περισσότερους ανθρώπους κλπ, γιατί κι ο ίδιος το έχει στερηθεί και ξέρει ότι θα τον ωφελήσει. Άρα, φυσιοθεραπεία, φυσική δραστηριότητα, μυική ενδυνάμωση, απώλεια βάρους αν χρειάζεται, διακοπή καπνίσματος είναι μερικά από τα πιο βασικά συστατικά της σωστής αποκατάστασης. Σε περίπτωση εμφύτευσης ενός συστήματος όπως ο διεγέρτης νωτιαίου μυελού ή μια αντλία συνεχούς έγχυσης ενδοθηκικού φαρμάκου (όπως στη σπαστικότητα), ο ασθενής και το περιβάλλον του πρέπει να εκπαιδευτούν για το σωστό τρόπο χρήσης, αξιοποίησης και προστασίας του ιδίου και της εμφυτευμένης συσκευής.

Ποιο είναι το μέλλον της νευροχειρουργικής;

– Η νευροχειρουργική τα τελευταία χρόνια έχει βελτιωθεί ραγδαία και έχει προοδεύσει ταχύτατα. Το μέλλον αναμένεται ακόμη πιο εντυπωσιακό. Η περαιτέρω πρόοδος της νευροαπεικόνισης θα δώσει τη δυνατότητα να δούμε το αίτιο νευρολογικών ασθενειών που μέχρι τώρα θεωρούμε «ιδιοπαθείς», δηλαδή αγνώστου αιτιολογίας. Αν δεν δεις κάτι, δεν μπορείς να το θεραπεύσεις.

Οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις, όπως η νόσος Parkinson, οι άνοιες, η νόσος Alzheimer, οι κινητικές διαταραχές, οι ψυχιατρικές διαταραχές, θα αντιμετωπίζονται με επεμβάσεις όλο και συχνότερα. Οι κακοήθεις όγκοι εγκεφάλου θα αντιμετωπιστούν με γονιδιακές θεραπείες, εξατομικευμένες θεραπείες με εμφυτεύσεις γενετικά τροποποιημένων κυττάρων και ιών που θα προσβάλλουν τους όγκους. Τα εγκεφαλικά επεισόδια και η εγκεφαλική παράλυση θα αντιμετωπίζονται με εμφύτευση μικροτσιπ στον εγκεφαλικό φλοιό που θα επαναπρογραμματίζουν τις λειτουργίες.

Η φαρμακοανθεκτική επιληψία θα αντιμετωπίζεται με εμφύτευση ενδοεγκεφαλικών βηματοδοτών που θα εμποδίζουν την εκδήλωση της επιληπτικής κρίσης. Υπάρχει ήδη η νευροπροσθετική, τα εμφυτεύματα αποκατάστασης των αισθήσεων (υπάρχουν κοχλιακά εμφυτεύματα για την ακοή και εμφυτεύματα για την όραση).

Με τη νευροτροποποίηση και τη λειτουργική νευροχειρουργική είναι ήδη δυνατή η θεραπευτική αναρρύθμιση εκείνων των νευρωνικών κυκλωμάτων του εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού τα οποία έχουν χάσει την φυσιολογική αυτορρύθμισή τους και προκαλούν νόσους όπως οι κινητικές διαταραχές.

Στην σπονδυλική στήλη θα υπάρχουν εμφυτεύματα για όλες τις περιοχές, με «έξυπνα» υλικά που θα υποκαθιστούν τους ελαττωματικούς μεσοσπονδύλιους δίσκους, την ολίσθηση των σπονδύλων και θα αντικαθιστούν τα οστά με νέα. Με τη γενετική μηχανική θα θεραπεύεται ο νευρικός ιστός, ο νωτιαίος μυελός και τα τραυματισμένα νεύρα.

Στο άμεσο μέλλον θα μπορούμε, κατανοώντας όλο και περισσότερο το μηχανισμό εκδήλωσης των νευρικών νόσων, να παρεμβαίνουμε στα κυκλώματα αυτά και να τα αναπρογραμματίζουμε. Αναπτύσσονται νέες έννοιες όπως η νευροηθική, που αναμένεται να έχει επιπτώσεις όπως η γενετική σήμερα, με διλήμματα σχετικά με το που μπορεί να φτάσει κάποιος διορθώνοντας τα νευρικά του ελλείμματα, κάτι σαν πλαστική χειρουργική αλλά για τον νευρικό ιστό. Διλήμματα και προκλήσεις που ήδη χτυπούν την πόρτα μας.